- Objectnummer55229
- TitelDe officieren van de vier Goudse schuttersvendels, onder leiding van kolonel Herman Herbertsz.
- VervaardigerCrabeth, Wouter Pietersz. (II) (kunstenaar), Gouda
- Datum
1644
- Beschrijving
Schuttersstuk met de officieren van de vier Goudse schuttersvendels, onder leiding van kolonel Herman Herbertsz. Groepsportret van de Goudse schutterij, met veertien figuren ten voeten uit. Op het schilderij staan dertien schutters, (kapiteins, luitenants en vaandrigs), linksachter staat een veertiende man op de achtergrond. Alle schutters kijken de toeschouwer aan. Ze dragen bijna allemaal donkere kleding, met witte platte kragen afgezet met kant en een zwarte hoed met veren. De mannen dragen een doek of sjerp in de kleur van het schuttersvendel waar ze deel van uitmaken: wit, rood of blauw. Ook de veren op de hoed hebben deze kleuren. De derde man van rechts draagt als enige een ronde geplooide kraag. De man linksachter en de vierde man van links dragen een gele jas. De meeste mannen dragen hoge laarzen van zwart, bruin of wit leer en witte kousen. Enkele mannen dragen lage, zwarte schoenen. Bijna alle mannen hebben lang haar en een snor. Enkele schutters hebben wapens in hun handen, een stok of een partsaan-sponton. Anderen dragen een degen langs hun zij. De schutters links en rechts houden een vaandel vast, links een rood vaandel, rechts een oranje en blauw vaandel. Van de man links op de achtergrond is alleen het bovenlijf zichtbaar. Hij schrijft in een klein boekje. In de achtergrond links is een deel van de gevel van een gebouw te zien. Rechtsachter een boom, in het midden blauwe lucht met wolken. Op de voorgrond een steen met opschrift en datering.
- Nu te zien in het museum
- Soort object
- CollectieSchuttersgilde
- TrefwoordenSchuttersgilde, groepsportret
- Materiaal
- Techniek
- Formaat
- geheel hoogte inclusief: 286.00 cm
geheel breedte inclusief: 490.00 cm
doek hoogte: 254.00 cm
doek breedte: 460.00 cm - Opschrift(en)
- soortopschrift
- positiemiddenonder in voorstelling
- inhoud{\rtf1\ansi\ansicpg1252\deff0\deflang1043{\fonttbl{\f0\fswiss\fprq2\fcharset0 Segoe UI;}} \viewkind4\uc1\pard\f0\fs18 Krabeth syn Laetste Kunst Hier Toont,\par Wiens Naem De Faem Met Eer Bekroont\par Morir pour vivre No 1644\par }
- beschrijvingMiddenonder in voorstelling op steen.
- Tentoonstelling(en)Soundtrack Museum Gouda.2022-01-06
- Tentoonstelling van Goudsche Oudheden, bij gelegenheid van het 600 jarig jubilé der Stad.1872-07-02 / 1872-12-31Museum Goudacatalogusnummer 952
- LiteratuurSchutters van Alkmaar.Vries, Nelleke de
- Geschiedenis van Gouda.Abels, Paul H.A.M.afb. pag. 112
- Schutters van der Gouwe.Jong, Lucas de
- Catalogus van het Stedelijk Museum te Gouda.pagina 49catalogusnummer 221
- Tentoonstelling van Goudsche Oudheden, geopend den 27 Juli 1872, bij gelegenheid van het 600 jarig jubilé der stad.pagina 28 (gang)catalogusnummer 952
- Documentatie
Walvis, I., Beschrijving der stad Gouda (1714) I, 334
Kluitman, M.H., Beknopte beschrijving van de stad Gouda (Gouda 1841) 51
Kramm, C., De Goudsche Glazen (Gouda 1853) 39
Immerzeel, J. De levens en werken der Hollandsche en Vlaamsche kunstschilders, beeldhouwers, graveurs en bouwmeesters (Amsterdam 1842 - 1843) 154
Kramm, C., De levens en werken der Hollandsche en Vlaamsche kunstschilders, beeldhouwers, graveurs en bouwmeesters van de vroegsten tijd tot op heden (Amsterdam 1857 - 1864) I, 293
Moes, E.W., Iconographia Batava: beredeneerde lijst van geschilderde en gebeeldhouwde portretten van Noord-Nederlanders in vorige eeuwen (Amsterdam 1897 - 1905) nr 3427, 3428
Wurzbach, A. von, Niederländisches Künstler-Lexicon (Wenen 1904 - 1911) I, 354, sv. Crabeth
Schnieder, A. von, Carvaggio und die Niederländer (Marburg a/d Lahn 1933) 48
Schouten, J., Goudse schilderkunst in de tweede helft van de zestiende en de eerste helft van de zeventiende eeuw, in: Gouda zeven eeuwen stad (Gouda 1972) 410 - 411
Catalogus van het Stedelijk Museum te Gouda (1885): Schutterstuk voorstellende den Kolonel Harmanus Herberts met zijne onderhebbende officieren uit den jare 1642, geschilderd door Wouter Pietersz Crabeth (overleden kort voor 16 Juli 1644), kleinzoon van den glasschrijver van dien naam. Veertien figuren ten voeten uit. De officieren onder genoemden Colonel waren de capiteynen Dammis van Swaenswijck, Harmen Cincq (wantslager), Jan Wouters Doen, Alewijn Jansse van Hoven; de lieutenants Dirck Cornelisse Hopcoper, Hendrick Herberts, Harmen de Vrije, Adriaen Cornelisz Vereyck; de vendrigs Willem van der Houven, Nicolaes Verwindt, Dirck Cant, Abraham Daesdonck; de secretaris Pieter van Teylingen. Indien het waar is dat de schilder, in 1628, 36-38, 40, 41 en 44, doch niet in 1642, Capiteyn bij de Schutterije, zich zelven op deze schilderij heeft afgebeeld, zooals gezegd wordt, dan neemt hij wellicht de plaats in van een der voormelde officieren. Onderaan de schilderij leest men de volgende inscriptie : "Krabeth syn laeste kunst hier toont, Wiens naem de Faem met eer bekroont." Morir pour vivre. No. (Ao.) 1644. Den 2 April 1642 werd door den krijgsraad besloten tot het doen vervaardigen van een schuttersstuk door den kapitein Wouter Pietersz Crabeth voor ƒ400 zonder het doek of de lijst, binnen zes maanden. (Oud Resolutieboek van den krijgsraad 1613 — 1669 (pag. 39 verso.).
restauratierapport 55229 (juni 2012) The Art Clinic, Patricia Ortiz Pathology - This painting was relined using the wax technique. - We were required to look at the damage caused by some pieces of wood that went through the canvas. Therefore we did not look at the general painting’s condition but only to this specific damage. - There were two spots that were damaged on the lower middle area. One at 62 centimeters above the lower border of the canvas and the other at 59 centimeters above the lower border of the canvas. - The wood pieces went through both canvases: the original and the one of the new lining. Both canvases were ripped in a horizontal direction. One tear was 8 centimeters and the other was 4 centimeters long. - The painting, stucco and varnish of those two areas was missing and damaged in the edges. Treatment - Paint on the damaged spots was consolidated with Lascaux Synthetic consolidator and hot spatula. - The wrinkled canvas around the area was flattened as much as possible using the hot spatula and applying humidity and weights for over 24 hours. The area was flattened but it remained partially wrinkled as it could not be flattened anymore without damaging the original paint and varnish. - Some treads of the ripped canvas were hanging at the back, those were trimmed. - The two canvases, the original one and the one of the lining, were glued together using the same technique used for the lining. They were glued with wax-resin and hot spatula. - The edges of the ripped canvas were kept together using glass fiber and some of the original threads that were still in good condition. To glue them to the canvas two components epoxy resin was used. - The spots were filled in the front with synthetic stucco and color retouching was done over each of them with Restauro Oil colors. A layer of shinny protective varnish was applied.
- Tekstentekst vaste opstelling NL (2021)
De Goudse schilder Wouter Crabeth portretteert de officieren van de vier Goudse schuttersvendels ten voeten uit. De heren staan er wat stijfjes bij, maar vergis je niet. Het is een hele opgave om veertien mannen bijna levensgroot op een doek te positioneren. Zes maanden de tijd en vierhonderd gulden (ongeveer 4.500 euro) krijgt Crabeth ervoor. Volgens het later toegevoegde opschrift op de steen, zal dit zijn laatste schilderij zijn.
De officieren van de Goudse schutterij onder leiding van kolonel Herman Herbertsz.
1644 | Wouter Crabeth (II) - tekst vaste opstelling ENG (2021)
In this painting, Gouda-born painter Wouter Crabeth depicts the officers of the city’s four civic guard companies in full-length portrait. The men appear a little rigid, but you can’t underestimate just how difficult it is to fit fourteen almost-lifesize men on a canvas. It took Crabeth six months to finish this painting, and for his efforts he received four hundred guilders (about 4,500 euros). According to the inscription on the stone, which was added at a later date, this was his last painting.
The officers of the Gouda civic guard, led by Colonel Herman Herbertsz.
1644 | Wouter Crabeth (II) - tekst vaste opstelling NL
Wouter Crabeth de Jongere
(Gouda 1594/5 - Gouda 1644)
De officieren van de vier Goudse schuttersvendels, onder leiding van kolonel Herman Herbertsz
doek; datering: 1644 (middenonder; later toegevoegd)
Crabeth heeft hier de kapiteins, luitenants en vaandrigs van de vier vendels van de Goudse schutterij ten voetenuit geschilderd. Op 2 april 1642 kreeg hij de opdracht om het schilderij binnen zes maanden te voltooien. Hij zou er 400 gulden voor ontvangen. Rembrandt ontving voor de Nachtwacht in hetzelfde jaar het drievoudige. Volgens de overlevering zou Crabeth zichzelf uiterst links hebben geschilderd. In 1642 bekleedde hij echter geen officiersfunctie binnen de schutterij. Na zijn dood is het opschrift aangebracht dat zoveel betekent als: dit is het laatste werk van de beroemde Crabeth; hij stierf om voort te leven.
inv. nr. 55229 - tekst vaste opstelling EN
Wouter Crabeth the Younger
(Gouda 1594/5 - Gouda 1644)
The officers of the four Gouda militia companies with their captain colonel Herman Herbertsz
canvas; dated: 1644 (bottom middle; added later)
Here, Crabeth has made a full-length portrait of the captains, lieutenants and the standard-bearer of the four Gouda militia companies. On 2 April 1642 he received the commission to finish the painting within six months. He was paid 400 guilders for it. In the same year Rembrandt received three times as much for the Night watch. According to tradition, Crabeth is said to have painted himself on the extreme left. In 1642 he held no official position in the militia, however. After his death the inscription was added which reads in translation: ‘Here, Crabeth shows his last painting,/fame bestows him with honour./Die in order to live on 1644.’
inv. no. 55229

